นานหลายพันปีที่อารยธรรมของชาวไอยคุปต์ยังคงเป็นเรื่องที่น่าสนใจของนักโบราณคดี ไม่ว่าจะเป็นนวัตกรรมการทำมัมมี่ ความยิ่งใหญ่ของฟาโรห์และปริศนาการสร้างปิรามิดที่แสนลึกลับ
ทั้งหมดที่กล่าวมานั้นเป็นเพียงส่วนหนึ่งของมนต์เสน่ห์ลึกลับแห่งทะเลทราย เพราะแท้จริงแล้วยังมีข้อเท็จจริงที่น่าสนใจอีกหลายเกี่ยวกับชาวอียิปต์ที่คุณจะไม่ได้พบเจอตามภาพยนตร์หรือแม้แต่ในชั้นเรียนประวัติศาสตร์
ดังนั้น…เราจึงอยากจะชวนคุณมาแง้มปริศนาเหล่านั้น และไขความกระจ่างไปพร้อมๆ กันในบทความนี้
สิทธิที่เท่าเทียม
แม้จะดูเหมือนว่าอียิปต์ปกครองด้วยระบอบชายเป็นใหญ่ ทว่าผู้หญิงในแผ่นดินโบราณมีสิทธิเทียบเท่ากับผู้ชาย พวกเธอสามารถเป็นเจ้าของในที่ดินและทรัพย์สินของตัวเอง
โดยสิทธิ์นั้นจะถูกโอนผ่านทางมารดา นอกจากนี้พวกเธอยังสามารถเลือกที่จะแต่งตัวในแบบที่ต้องการและเลือกสามีเองได้ มีการค้นพบว่าสาวๆ ชาวอียิปต์ในยุคนั้นสามารถหย่าร้างและแต่งงานใหม่ได้ด้วย
การศึกษาสำหรับผู้หญิง
แม้ว่าผู้หญิงส่วนใหญ่ในอียิปต์จะเข้าไม่ถึงการศึกษาโดยเฉพาะในสังคมชั้นล่าง ทว่าบรรดาเชื้อพระวงศ์และสุภาพสตรีชั้นสูงจะมีสิทธิ์ได้เรียนหนังสือ พร้อมดำรงตำแหน่งที่มีอำนาจในราชสำนักในกรณีพิเศษ เช่น อาลักษณ์ประจำวังหลวง แพทย์ นักบวชไปจนถึงการขึ้นเป็นผู้ปกครองของรัฐ
การบูชาหมอตำแย
หมอตำแยและผู้ทำคลอดจะได้รับความเคารพเป็นพิเศษเทียบเท่ากับเทพเจ้า เพราะแม้ว่าในอียิปต์จะมีวิทยาการทางการรักษาที่ก้าวหน้าอย่างน่าทึ่ง ทว่าในศาสตร์แห่งการผดุงครรภ์ยังไม่เป็นที่สนใจมากนักและทำให้มีผู้หญิงจำนวนมากเสียชีวิตจากการคลอดบุตร
ยิ่งไปกว่านั้นท่ามกลางสภาพอากาศที่ร้อนจัด น้ำนมแม่ถือเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยปกป้องทารกจากภาวะขาดน้ำ ดังนั้นแล้วในครอบครัวที่มีฐานะจึงจะมีการจ้างพยาบาลพิเศษมาเป็นแม่นมให้กับทารกในกรณีที่แม่เด็กเสียชีวิต
อาหารยอดนิยม
ชาวอียิปต์โบราณมักนิยมกินผักและผลไม้ เนื่องจากเนื้อเป็นสิ่งที่เน่าเสียได้ง่ายในสภาพอากาศที่ร้อน ดังนั้นจึงจะเลือกกินเฉพาะในเทศกาลเฉลิมฉลองเท่านั้น
สำหรับเครื่องดื่ม ชาวอียิปต์โบราณมักนิยมดื่มเบียร์ซึ่งมีราคาถูก ส่วนชนชั้นสูงจะเลือกดื่มไวน์ที่มีราคาสูงมากกว่า หนึ่งในสินค้านำเข้าที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากคือมะพร้าวที่ถือเป็นอาหารอันโอชะไม่ว่าจะสำหรับใครก็ตาม
ความลับของปีรามิด
จากการศึกษาพบว่าปีรามิดนั้นไม่ได้ถูกสร้างโดยทาสในสมัยโบราณ แต่เป็นพนักงานที่ได้รับการว่าจ้างโดยเฉพาะซึ่งหลุมฝังศพที่ถูกค้นพบใกล้กับบริเวณของปิรามิดคือหลักฐานที่ใช้ยืนยันในเรื่องนี้
นักโบราณคดีให้ความเห็นว่าหากเป็นทาสที่สร้างปิรามิด พวกเขาจะไม่ได้รับการยกย่องด้วยการถูกสร้างหลุมศพให้ หรือถูกฝังไว้ใกล้กับสถานที่อันศักดิ์สิทธิ์อย่างสุสานฟาโรห์ ดังนั้นต้องเป็นผู้ที่ได้รับความนับถือจึงจะมีการจัดพิธีทำศพให้ได้
การจัดงานวันเกิดในอียิปต์
การเฉลิมฉลองวันเกิดในอียิปต์โบราณจะจัดขึ้นให้กับชนชั้นสูงเท่านั้น และไม่เหมือนกับที่เราคุ้นชินในปัจจุบัน เพราะการจัดงานรื่นเริงสังสรรค์จะทำขึ้นในวันราชาภิเษก มีการเชื่อกันว่าธรรมเนียมการสวมมงกุฎในวันเกิดได้รับอิทธิพลมาจากประเพณีนี้ของชาวอียิปต์
ความเชื่อเกี่ยวกับชื่อเรียก
ชื่อของชาวอียิปต์ที่ได้รับการตั้งเมื่อเกิดขึ้นจะต้องถูกเก็บเป็นความลับไปชั่วชีวิต เพราะมีตำนานกล่าวไว้ว่า หากใครล่วงรู้ชื่อจริงมันจะนำไปสู่การครอบงำบุคคลนั้นๆ ได้อย่างน่าอัศจรรย์
นั่นจึงเป็นสาเหตุที่ฟาโรห์หลายคนของอียิปต์เลือกใช้ชื่อของบรรพบุรุษเมื่อขึ้นครองบัลลังก์ พวกเขาเชื่อว่าชื่อเหล่านี้จะเป็นหลักประกันของความปลอดภัย ทั้งยังเป็นกุญแจสู่ความเป็นนิรันดร์อีกด้วย
ความเชื่อเกี่ยวกับความตาย
ชาวอียิปต์กลัวการลาโลกนอกแผ่นดินบ้านเกิด เพราะพวกเขาเชื่อว่าจะสามารถเกิดใหม่ได้และวิญญาณจะผ่านไปสู่ชีวิตหลังความตายได้อย่างปลอดภัยก็ต่อเมื่อถูกฝังไว้ในหุบเขาศักดิ์สิทธิ์บริเวณแม่น้ำไนล์
ด้วยเหตุนี้ ผู้ที่อาศัยอยู่ในอียิปต์โบราณจึงมักไม่นิยมท่องเที่ยวไปไกลมากนักเช่นชาวโบราณชาติอื่นๆ เพราะหากต้องไปจบชีวิตที่แผ่นดินอื่น นั่นหมายความว่าพวกเขาจะไม่สามารถเกิดใหม่ได้ตามความเชื่อนี้
สุขอนามัยเป็นเครื่องหมายของชนชั้น
การมีแพทย์มาดูแลสุขภาพถือเป็นสิทธิของชนชั้นสูง ชาวอียิปต์ที่ยากจนจะอาบน้ำในแม่น้ำไนล์ ขณะที่ผู้มีฐานะจะสร้างห้องน้ำส่วนตัวที่มีระบบระบายน้ำไว้ในบ้าน มีผู้รับใช้ไปตักน้ำจากแม่น้ำไนล์มาให้ใช้อีกทีหนึ่ง
และแทนที่จะใช้สบู่พวกเขาจะใช้สารที่เรียกว่า natron ซึ่งเป็นส่วนผสมของเกลือ 4 ชนิดแทน โดยสารนี้ยังถูกใช้ในขณะที่ทำมัมมี่ จึงเป็นของมีราคาที่คนทั่วไปไม่สามารถหามาใช้ได้
ชนชาติแห่งการพัฒนาทางการแพทย์
ชาวอียิปต์เป็นชนชาติแรกๆ ที่รู้จักการใช้เพนิซิลลิน โดยที่พวกเขาอาจไม่รู้ตัว เมื่อมีบาดแผล พวกเขาจะนำขนมปังที่ขึ้นรามาทาเพื่อรักษา
เพื่อป้องกันตัวเองจากเหา ชาวอียิปต์จะโกนหัวทั้งชายและหญิงจากนั้นจึงจะสวมวิกเพื่อป้องกันหนังศีรษะจากการโดนแดดเผา โดยในกลุ่มชนชั้นสูงเท่านั้นที่จะสามารถหาซื้อเครื่องประดับศีรษะซึ่งทำจากเงินและทองได้ ขณะที่ชาวบ้านทั่วไปจะทำวิกผมเองจากต้นปาปิรัส
รองเท้าของชาวอียิปต์
ไม่ใช่ชาวอียิปต์ทุกคนจะสามารถซื้อหารองเท้าได้ เนื่องจากไม่ใช่ของใช้ที่มีอยู่ดาษดื่น ดังนั้นชาวอียิปต์ส่วนมากจึงนิยมเดินเท้าเปล่าไม่เว้นแม้แต่ชนชั้นสูง โดยเฉพาะเมื่ออยู่ในบ้าน
เพื่อปกป้องขาและฝ่าเท้าจากแสงแดดรวมไปถึงพวกแมลง พวกเขาจะทาขี้ผึ้งชนิดพิเศษที่บริเวณเท้า นอกจากนี้ชาวอียิปต์ที่มีฐานะจะทำการจ้างผู้เชี่ยวชาญมาคอยดูแลเล็บเท้าเป็นอย่างดี มีทั้งการตะไบโดยใช้เครื่องมือพิเศษและการดูแลอื่นๆ ที่ทำให้อาชีพนี้ได้รับเกียรติอย่างมากถึงขนาดมีการจารึกเอาไว้บนหลุมศพหลังจากพวกเขาจากโลกนี้ไป
การแต่งงานของชาวอียิปต์
สมัยโบราณ การแต่งงานภายในครอบครัวเป็นที่แพร่หลายมากในอียิปต์ โดยเฉพาะในราชวงศ์ที่ต้องการรักษาความบริสุทธิ์ของสายเลือดและป้องกันการอ้างสิทธิ์ในบัลลังก์
ฟาโรห์มักแต่งงานกับพี่น้องผู้หญิง หรือหากในรุ่นเดียวกันไม่มี ก็จะเลือกสมรสกับหลานสาวในเชื้อสายฝั่งบิดาและมารดา เมื่อเวลาผ่านไป ธรรมเนียมนี้ได้กลายเป็นเรื่องปกติไปทั่วอียิปต์
เรียกได้ว่า ทั้งวัฒนธรรม สภาพสังคม และทุกๆ อย่างในอารยธรรมไอยคุปต์โบราณล้วนมีเสน่ห์น่าดึงดูดใจและเต็มไปด้วยปริศนาที่ชวนให้สงสัย
นอกเหนือไปจากเรื่องราวเหล่านี้ บรรดาวิทยาการและความรู้ของชาวอียิปต์ยังได้รับความสนใจในวงกว้าง ซึ่งหากมีโอกาสในครั้งหน้าเราจะหามาให้คุณได้อ่านอีกแน่นอน :)
ที่มา: brightside
